Για να καλλιεργήσετε λαχανικά, δεν χρειάζεται να δημιουργήσετε ολόκληρο λαχανόκηπο. Αρκούν μερικά τετραγωνικά μέτρα για να έχετε λαχανικά όλον τον χρόνο. Αλλά και εσείς που ο μόνος ελεύθερος χώρος σας είναι μία βεράντα, μπορείτε να καλλιεργήσετε σε γλάστρες αρωματικά φυτά, λίγο φρέσκο κρεμμυδάκι, μερικές τομάτες.
Οι σημαντικότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την δημιουργία και την φροντίδα ενός λαχανόκηπου:
- Ο ελεύθερος χρόνος
- Η οργάνωση του λαχανόκηπου
- Η θέση του
- Το ανάγλυφο του εδάφους
Ο ελεύθερος χρόνος: Είναι σημαντικό να προσδιορίσετε τον ελεύθερο χρόνο που θα διαθέτετε για τον λαχανόκηπό σας. Ίσως να επεκταθείτε πολύ στην αρχή στα πλαίσια του αρχικού ενθουσιασμού και στη συνέχεια να αναγκαστείτε να περιορίσετε την φροντίδα των λαχανικών σας ή να εγκαταλείψετε ένα μέρος τους. Η εικόνα ενός παραμελημένου λαχανόκηπου ενδέχεται να σας απογοητεύσει. Μην πτοηθείτε. Ξεκινήστε και πάλι υπολογίζοντας εκ νέου τις απαιτήσεις σας.
Η οργάνωση: Όσο μικρός και αν είναι ο λαχανόκηπός σας, χρειάζεται να τον οργανώσετε με εσωτερικές διαιρέσεις-μονοπάτια, έτσι ώστε να είναι προσβάσιμη ολόκληρη η επιφάνειά του. Αν ο χώρος είναι πολύ μικρός, δημιουργείστε γύρω-γύρω ένα μικρό μονοπάτι. Αν ο χώρος σας είναι κάπως μεγαλύτερος, δημιουργείστε δύο μονοπάτια που θα διασταυρώνονται στο κέντρο. Σε μεγαλύτερους χώρους, διαμορφώστε μικρά μονοπάτια ανάμεσα στα κύρια δρομάκια. Ως γενική αρχή, φροντίστε ώστε όλα τα τμήματα του λαχανόκηπου να είναι εύκολα προσβάσιμα, με την λιγότερη δυνατή σπατάλη καλλιεργήσιμου χώρου.
Η θέση: Ένας λαχανόκηπος για να είναι παραγωγικός, χρειάζεται φως και θερμότητα. Επομένως, όσο λιγότερο σκιάζεται το έδαφος από δέντρα ή οικήματα, τόσο καλλίτερα αποτελέσματα θα προκύψουν. Αν ο χώρος είναι απροστάτευτος από τον βοριά, καλό είναι να τοποθετήσετε μία πυκνή περίφραξη ή μία παρόμοια κατασκευή για την προστασία των χειμωνιάτικων λαχανικών σας.
Το ανάγλυφο του εδάφους: Κατά κανόνα, ιδανικό για τον λαχανόκηπο είναι ένα επίπεδο έδαφος. Αν το έδαφος που διαθέτετε είναι υπερβολικά επικλινές, φροντίστε να το διαμορφώσετε σε επίπεδα, ώστε να μειωθεί κατά το δυνατόν η κλίση. Η μεγάλη κλίση, μπορεί να είναι αιτία να παρασυρθούν τα φυτά σας σε περίπτωση δυνατής βροχής, αλλά και να δυσκολέψει το αναγκαίο ομοιόμορφο πότισμα τους καλοκαιρινούς μήνες.
Λαχανόκηπος - Έδαφος: Προετοιμασία, λίπανση και διαμόρφωση
Στόχος είναι, να μπορείτε να δημιουργήσετε τον λαχανόκηπό σας, απλά και πρακτικά, όπως κάποτε συνέβαινε στον κήπο του χωριού, χωρίς λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Και βέβαια, να απολαύσετε το προϊόν της προσπάθειάς σας, χωρίς να αισθάνεστε ότι ξοδέψατε δυσανάλογο χρόνο και κόπο σε σχέση προς το αποτέλεσμα.
Όσο μικρό και αν είναι το τμήμα του εδάφους στο οποίο θα θελήσετε να εγκαταστήσετε τον λαχανόκηπό σας, χρειάζεται να το προετοιμάστε κατάλληλα, έτσι ώστε να δημιουργηθούν οι καλλίτερες δυνατές συνθήκες για την ανάπτυξη των λαχανικών σας. Θα προσπαθήσουμε να βάλουμε σε μία σειρά όλες τις διαδικασίες προετοιμασίας ως εξής:
- Χώμα και είδη χώματος
- Προετοιμασία εδάφους-λίπανση
- Διαμόρφωση εδάφους
1. Χώμα και είδη χώματος
Όπως θα έχετε παρατηρήσει, το έδαφος διαφέρει ως προς το χρώμα του χώματος όχι μόνο από περιοχή σε περιοχή, αλλά, ακόμα και μέσα στα όρια της ίδιας περιοχής.
Θα έχετε ακούσει τις εκφράσεις «φτωχό» ή «γόνιμο» έδαφος. Κατά κανόνα λοιπόν, το χρώμα του χώματος, δίνει μία πρώτη ένδειξη για το κατά πόσον το έδαφος είναι φτωχό ή πλούσιο σε οργανικά συστατικά τα οποία είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των φυτών. Συνήθως το χρώμα του χώματος μπορεί να είναι :
- Σκούρο μαύρο
- Κοκκινωπό ή προς το κίτρινο, ή
- Καφέ χαλικωτό
χωρίς βέβαια να αποκλείονται και άλλα εδάφη με διαφορετικό χρώμα.
Ας δούμε κάπως αναλυτικότερα τι σημαίνει πρακτικά το χρώμα του χώματος για την επιτυχία του λαχανόκηπού σας.
Σκούρο μαύρο χώμα: Αν το τμήμα του εδάφους που προορίζετε για λαχανόκηπο, έχει σκούρο μαύρο χώμα, τότε είστε τυχεροί, γιατί το χρώμα του δηλώνει ότι είναι μάλλον πλούσιο σε οργανικά συστατικά και επομένως θα ευνοήσει καλλίτερα την ανάπτυξη των λαχανικών σας.
Κοκκινόχωμα ή κιτρινωπό: Ένα τέτοιο έδαφος, επιφανειακά, στερείται των θρεπτικών συστατικών που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη λαχανικών. Μπορεί να είναι κατάλληλο για πολυετή φυτά (δέντρα) με βαθιές ρίζες, αλλά μάλλον δεν είναι τόσο κατάλληλο για λαχανικά τα οποία έχουν επιφανειακό ριζικό σύστημα.
Καφέ χαλικωτό: Αν δεν έχετε άλλο χώρο, θα πρέπει να μπείτε στο έξοδο να απομακρύνετε σε αρκετό βάθος το χώμα και να το αντικαταστήσετε με άλλο, κατάλληλο για λαχανικά.
Εν κατακλείδι, για να διαπιστώσετε αν ένα χώμα είναι γόνιμο, ρίξτε μια ματιά στα ζιζάνια. Αν είναι εύρωστα και θαλερά, αυτό είναι καλό σημάδι. Σε ένα έδαφος που τα ζιζάνια αναπτύσσονται καλά, είναι βέβαιο ότι το ίδιο θα συμβεί και με τα λαχανικά σας, αφού προηγουμένως μάθετε στα ζιζάνια ποιος κάνει κουμάντο στο συγκεκριμένο μέρος.
2. Προετοιμασία εδάφους-λίπανση
Η προετοιμασία του εδάφους που θα φιλοξενήσει τον λαχανόκηπό σας, αρχίζει κανονικά από το Φθινόπωρο και περιλαμβάνει :
- Βαθύ σκάψιμο και λίπανση το Φθινόπωρο.
- Ελαφρύ σκάψιμο τον Φεβρουάριο.
Μη σας πτοήσει το βαθύ σκάψιμο. Εννοούμε τόσο βαθύ, όσο μπορεί να εισχωρήσει στο έδαφος η τσάπα σας. Φροντίστε να αναποδογυρίζετε τις μπάλες του χώματος που ανασηκώνει η τσάπα σας, ώστε οι ρίζες των ζιζανίων να είναι προς τα πάνω και να εκτίθενται στο φως και τον αέρα. Έτσι, τα ζιζάνια θα ξεραθούν ευκολότερα ενώ τα κλαδιά τους θα θαφτούν κάτω από το χώμα, θα σαπίσουν και θα σχηματίσουν οργανική ουσία χρήσιμη για τα λαχανικά σας.
Τον Φεβρουάριο, ξανασκάψτε το μέρος πιο ελαφρά, αλλά περισσότερο επιμελημένα ώστε να ενσωματωθεί τελείως η κοπριά στο έδαφος και απομακρύνετε μόνο τα μεγάλα χόρτα-ζιζάνια που ενδεχομένως έχουν μεγαλώσει στη διάρκεια του χειμώνα. Πλέον το έδαφος είναι έτοιμο για διαμόρφωση και φύτευση
3. Διαμόρφωση εδάφους
Η κύρια εργασία διαμόρφωσης, συνίσταται στην δημιουργία των βραγιών, δηλαδή των τμημάτων που το καθένα τους θα φιλοξενήσει και ένα διαφορετικό είδος λαχανικού.
Κοπριά και Κομπόστ: Θα γνωρίζετε ασφαλώς την έκφραση «χωνεμένη κοπριά». Είναι κοπριά του προηγούμενου έτους η οποία έχει αφεθεί σε σωρούς να «χωνέψει». Αυτό σημαίνει ότι μέσα στον σωρό, αναπτύσσονται ωφέλιμοι μύκητες οι οποίοι, αποδομούν τα συστατικά της κοπριάς και τα μετασχηματίζουν σε οργανική ουσία κατάλληλη για λίπανση. Σημειώστε ότι η φρέσκια κοπριά, αν χρησιμοποιηθεί πριν χωνέψει, μπορεί να «κάψει» τα φυτά σας.
Το κομπόστ, είναι οργανική ουσία η οποία παρασκευάζεται από κοπριά, φύλλα, φύκια κ.λ.π., με τον ίδιο τρόπο που παρασκευάζεται η χωνεμένη κοπριά. Μόνο πού, το κομπόστ, παρασκευάζεται σε βιομηχανική κλίμακα και διατίθεται στην αγορά συσκευασμένο σε σάκους. Είναι ένα τέλειο οργανικό και οικολογικό λίπασμα όπως ακριβώς και η κοπριά. Μπορείτε να το βρείτε, απευθυνόμενοι σε καταστήματα οργανικών λιπασμάτων ή σε μεγάλα φυτώρια.
Λαχανόκηπος - Σπόροι: Συλλογή, Σπορά, Μεταφύτευση
Μία από τις πιο σημαντικές φροντίδες είναι, η συλλογή των σπόρων από τα ίδια του τα λαχανικά ώστε να έχει τη δυνατότητα να τα αναπαράγει εξ υπ’ αρχής σε κάθε νέα καλλιεργητική περίοδο, με εντελώς δικά του μέσα. Βέβαια, πάντα μπορείτε να αγοράσετε σπόρους αλλά και έτοιμα φυτά για μεταφύτευση, από τα ειδικά καταστήματα αγροτικών προϊόντων. Ωστόσο, η παραγωγή των λαχανικών σας από σπόρους που θα έχετε μαζέψει εσείς, θα σας δώσει πιστεύω, τη γεμάτη αίσθηση του ολοκληρωμένου κηπουρού.
Στη συνέχεια μπορείτε να σπείρετε τους σπόρους σας εφαρμόζοντας την ακόλουθη πρακτική κατά περίπτωση :
• Πολύ μικροί σπόροι (μαρούλι, μαϊντανός κ.λ.π): Πριν τους σπείρετε, ανακατέψτε τους με μία ποσότητα από το ίδιο το χώμα, έτσι ώστε να εξασφαλίσετε ότι θα διασπαρούν ομοιόμορφα στην επιφάνεια του χώματος. Στη συνέχεια απλώστε από πάνω μία πολύ λεπτή στρώση χώματος με το χέρι.
• Μεγάλοι σπόροι (τομάτας, πιπεριάς κ.λ.π) : Κάντε με ένα μολύβι τρύπες βάθους 1-2 εκατοστών και σε απόσταση 5 εκατοστά μεταξύ τους και βάλτε σε κάθε τρύπα από 1 σπόρο. Αν σας φαίνεται κουραστικό, μπορείτε να τους σπείρετε σκορπώντας τους πάνω στο χώμα και κατόπιν με ένα πολύ ελαφρύ ανάδευμα του χώματος να τους ενσωματώσετε σε αυτό.
Μετά από 10 περίπου ημέρες, θα εμφανιστούν τα νέα φυτά. Όταν βγάλουν 3-4 φυλλαράκια , αφαιρούμε τα καλύμματα και αφήνουμε τα φυτά μας να μεγαλώσουν ελεύθερα, φροντίζοντας πάντα να υπάρχει σχετική υγρασία στο χώμα.
Μεταφύτευση: Όταν τα φυτά μας φθάσουν σε ύψος γύρω στα 15 εκατοστά, είναι καιρός να τα μεταφυτεύσουμε στην οριστική τους θέση. Ανάλογα με το είδος, επιλέγουμε και την απόσταση μεταξύ τους. Πιο κοντινή στα μαρούλια πιο μεγάλη στις τομάτες. Στην παρουσίαση ορισμένων φυτών στη συνέχεια των άρθρων μας θα αναφερθούν οι σχετικές λεπτομέρειες για κάθε φυτό χωριστά.
Κατά την οριστική φύτευση :
• Ανοίξτε τις λακκούβες σε τέτοιο βάθος ώστε να χωρούν τα 2/3 του φυτού και να μένει έξω από το χώμα μόνο το 1/3.
• Αφαιρέστε τα φυτά από το σπορείο σας ένα-ένα με προσοχή και με το απαραίτητο χώμα στις ρίζες του. Αν δεν το καταφέρνετε πάντα αυτό, δεν πειράζει. Δεν είναι λόγος αποτυχίας η γυμνή ρίζα κατά τη μεταφύτευση.
• Ποτίστε καλά ώστε να ενσωματωθούν οι ρίζες στο χώμα.
Αν ακολουθήσετε όλα τα προαναφερθέντα, θα έχετε δημιουργήσει έναν λαχανόκηπο με δικούς σας σπόρους, ο οποίος δεν θα διαφέρει σε τίποτε από τον αντίστοιχο του χωριού. Είναι πολύ διαφορετικό να πάρετε έτοιμα μικρά φυτά σε γλαστράκια και διαφορετικό να τα δημιουργήσετε εσείς και να τα παρακολουθήσετε να βλαστάνουν να μεγαλώνουν και να κλείνουν πάλι τον κύκλο τους δίνοντάς σας νέους σπόρους. Αν μη τι άλλο, αντιλαμβανόμαστε καλλίτερα τον κύκλο της ζωής και κάνουμε ένα πολύ σημαντικό βήμα στην επαφή μας με τη φύση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου