Φασολιά

Χαρακτηριστικά

Η χώρα καταγωγής του είναι η Αμερική. Καλλιεργείται κυρίως για την κατανάλωση τους ως πράσινος λοβός-φασολάκι ή ώριμος σπόρος-φασόλια ξερά. Τα ξερά φασόλια είναι πλούσια σε πρωτεΐνες και υδατάνθρακες. Το κοινό φασόλι προσαρμόζεται σε τροπικές, υποτροπικές και εύκρατες περιοχές με καλύτερη προσαρμοστικότητα στην εύκρατη ζώνη όπου και δίνει τις μεγαλύτερες αποδόσεις. Οι ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι νάνες και οι αναρριχώμενες.

Καλλιεργητικές Τεχνικές

Σπορά

Το κοινό φασόλι δεν αντέχει στους παγετούς. Η σπορά του γίνεται την άνοιξη, στη βόρεια Ελλάδα μέσα – με τέλη Απριλίου, ενώ στη νότια λίγο νωρίτερα. Αυτό που πρέπει να προσέξει κανείς, είναι οι όψιμοι παγετοί, γιατί μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα στην καλλιέργεια ή ακόμη και να την καταστρέψουν ολοσχερώς. Η σπορά πρέπει να γίνεται όταν η θερμοκρασία του εδάφους είναι 12-15 °C γιατί σε χαμηλότερες θερμοκρασίες δεν επιτυγχάνεται το φύτρωμα. Η θερμοκρασία εδάφους είναι ένας παράγοντας που καθορίζει τις ημέρες που θα χρειαστούν για να φυτρώσουν οι σπόροι, όσο υψηλότερες είναι οι θερμοκρασίες, τόσο λιγότερες μέρες απαιτούνται για το φύτρωμα. Οι ιδανικές θερμοκρασίες για την ανάπτυξη των φυτών είναι 21-26 °C. Κάτι άλλο που πρέπει κανείς να προσέξει είναι η ολοκλήρωση του βιολογικού κύκλου, ο οποίος θα πρέπει να ολοκληρωθεί όσο οι θερμοκρασίες είναι μικρότερες από 32 °C, γιατί σε μεγαλύτερες δεν επιτυγχάνεται καρπόδεση.

Λίπανση 

Το κοινό φασόλι με την αζωτοδέσμευση δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες τουσε Ν, για το λόγο αυτό γίνεται προσθήκη αζώτου ανάλογα με τη γονιμότητα του εδάφους. Συνήθως γίνεται προσθήκη 2,25-10 kg Ν. Λίπανση με φωσφόρο γίνεται σε ποσότητα 15-20 kg P2O5. Η λίπανση γίνεται πριν ή κατά τη σπορά χωρίς να έρθει σε επαφή με το σπόρο το λίπασμα. Το κοινό φασόλι μπορεί να αναπτυχτεί σε ποικιλία εδαφών, από αμμώδη έως αργιλώδη

Άρδευση

Τα εδάφη θα πρέπει να έχουν καλή στράγγιση και καλό αερισμό. Επίσης, κατάλληλα είναι και αυτά τα οποία θερμαίνονται νωρίς την άνοιξη. Καταλληλότερα όμως είναι τα αμμώδη και τα  αργιλοπηλώδη. Τα φυτά αναπτύσσονται χωρίς προβλήματα σε εδάφη των οποίων το pH είναι 5,2-6,8.

Σε όλη την καλλιεργητική περίοδο τα φυτά θα πρέπει να έχουν επάρκεια σε υγρασία ώστε να επιτευχθεί στο μέγιστο η απόδοση και η ποιότητα των σπόρων. Η έλλειψη υγρασίας στην άνθιση και στην καρπόδεση προκαλεί ανθόρροια και καρπόρροια, αντίστοιχα. Η άρδευση γίνεται είτε με τεχνική βροχή είτε σε αυλάκια. Δε συνιστάτε η κατάκλιση.

Καταπολέμηση ζιζανίων

Η καταπολέμηση των ζιζανίων είναι απαραίτητη σε όλη τη διάρκεια ανάπτυξης των φυτών. Η αντιμετώπιση τους γίνεται:

• Με σκάλισμα όταν τα φυτά δεν έχουν ακόμη ανθίσει, γιατί τα άνθη είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα.
• Με εφαρμογή ζιζανιοκτόνων πριν το φύτρωμα ή με ενσωμάτωση πριν την σπορά.

Συγκομιδή –Διατήρηση σπόρων 

Η συγκομιδή γίνεται όταν οι λοβοί έχουν ξεραθεί και οι σπόροι έχουν υγρασία 16-20%, σε μικρότερα ποσοστά υγρασίας υπάρχει ο κίνδυνος οι σπόροι να σπάσουν κατά τη συγκομιδή. Στις νάνες ποικιλίες η συγκομιδή γίνεται με θεριζοαλωνιστικές μηχανές, αφού πρώτα έχουν υποστεί κάποια τροποποίηση ή με το χέρι όπου αφαιρούνται τα φυτά, συγκεντρώνονται σε σωρούς για να ξεραθούν και στη συνέχεια ακολουθεί ο αλωνισμός τους. Στις αναρριχώμενες ποικιλίες η συγκομιδή γίνεται μόνο με το χέρι, αφαιρούνται οι λοβοί, αφήνονται να ξεραθούν και στη συνέχεια γίνεται ο αλωνισμός. Οι σπόροι των ξερών φασολιών αποθηκεύονται για 6-10 μήνες σε θερμοκρασία 5-10 °C και σε ποσοστό υγρασίας 40-50%.

Απόδοση

Η μέση απόδοση του κοινού φασολιού στη χώρα μας είναι 200 kg/στρ.

Εχθροί

Αφίδες ( Myzus persicae, Aphis gossypii και Aphis fabae), Λιριόμυζες ( Liriomyza bryoniae, L. trifoliae και L. huidrobrensis), Βρούχος ( Acanthoscelides obtectus), Θρίπες ( Thrips tabaci, Frankliniella occidentalis, και Heliothrips haemorrhoidalis), Tετράνυχος (Tetranychus urticae).

Ασθένειες

• Τήξεις φυταρίων και σήψεις ριζών από ριζοκτόνια (Rhizoctonia solani)
• Ξηρή σήψη των ριζών από φουζάριο ( Fusarium solani)
• Σκωρίαση (Uromyces spp.)
• Ανθράκωση ( Colletotrichum lindemuthianum)
• Αλτερναρίωση (Alternaria spp.)
• Κοινό μωσαϊκό του φασολιού ( bean common mosaic virus, BCMV)
• Κίτρινο μωσαϊκό του φασολιού (bean yellow mosaic virus,BYMV)
• Κίτρινη νεύρωση του τριφυλλιού ( clover yellow vein virus, CYVV)
• Ιός του μωσαϊκού της αγγουριάς (cucumber mosaic virus, CMV).